زندگی دانشجویی در ایران، یکی از جنبه‌های مهم و تأثیرگذار بر فرآیند آموزشی و اجتماعی در این کشور است. با توجه به تعداد زیاد دانشجویان و تنوع دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی، زندگی دانشجویی به یک موضوع پر اهمیت تبدیل شده است که نیاز به بررسی و تحلیل دقیق دارد. این مقاله به بررسی ابعاد مختلف و همچنین چالش ها و فرصت های زندگی دانشجویی در ایران می‌پردازد و تلاش دارد تا تصویری جامع از تجربیات، چالش‌ها و فرصت‌های دانشجویان در ایران را ارائه دهد.
معرفی
زندگی دانشجویی به عنوان مرحله‌ای کلیدی در توسعه فردی و حرفه‌ای، تأثیرات عمیق و گسترده‌ای بر روی دانشجویان و جامعه دارد. این دوره، نه تنها به عنوان مرحله‌ای برای کسب دانش و مهارت‌های تخصصی، بلکه به عنوان فرصتی برای شکل‌گیری هویت اجتماعی، فرهنگی و حرفه‌ای شناخته می‌شود. بررسی جوانب مختلف این زندگی، از جمله مسائل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و علمی می‌تواند به بهبود کیفیت آموزش و زندگی دانشجویان کمک کند و همچنین به مسئولان آموزشی و سیاست‌گذاران اطلاعات مفیدی ارائه دهد.
به گزارش سرویس دانشگاهی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دانشجویان هرچه به مقاطع تحصیلی بالاتری می‌روند، بار مسئولیت روی دوش آنها بیشتر سنگینی می‌کند و بالطبع توقع اطرافیان از آنها بیشتر می‌شود. این مسئله سبب افزایش بار روانی و روحی روی آنها می‌شود که می‌تواند کیفیت تحصیلی آنها را در دانشگاه تحت‌الشعاع قرار دهد. در این گزارش به نقل از پایگاه اینترنتی «کالج مک‌آلیستر»، به مهم‌ترین چالش‌ها و مشکلات دانشجویان و خانواده‌های آنها در طول تحصیل اشاره می‌کنیم.
مشکلات جابه‌جایی و انتقال و دوری از خانه
استرسِ سازگاری درست و خوب با زندگی دانشجویی همیشه همراه دانشجویان است. زیرا دانشجویان معتقدند آینده آنها به تلاش و چگونگی فعالیتشان در دانشگاه ارتباط دارد. آنها مداوم این سوال‌ها را از خود می‌پرسند که آیا انتخاب درستی کرده‌اند؟ چطور مطمئن شوند که انتخابشان درست بوده؟ آیا باید تغییر رشته دهند؟ در این راه افراد بسیاری در دانشگاه هستند که می‌توانند به آنها کمک کنند. استادان، همکلاسان و کارکنان دانشگاه بهترین افراد برای پاسخ دادن به این تردیدها هستند. در این میان دانشجویان مهاجر و غیربومی احساس دوری از وطن و دلتنگی می‌کنند. آنها اغلب دلتنگ خانواده، دوستان و حتی محل زندگی قبلی خود می‌شوند.
دانشجویان اغلب درباره وابستگی و استقلال خود دچار تردید و دوگانگی می‌شوند. برخی ممکن است کاملا از خانواده بخواهند تا از آنها حمایت مالی و معنوی کنند در حالیکه برخی حتی جزئیات مهم را نیز با خانواده خود در میان نمی‌گذارند. در این بین والدین باید از فرزندشان بپرسند چگونه با پول توجیبی اندک کنار می‌آیند ضمن اینکه باید در مقابل فرزندانشان گشاده رو و همواره در دسترس آنها باشند. دانشگاه ممکن است توقعات عنوان شده توسط مشاوران و ذکر شده در دستورالعمل‌ها را برآورده نکند که این قسمت از مسئولیت کمک به دانشجویان مخصوصا دانشجویان تازه وارد به عهده مسئولان و پرسنل دانشگاه است.
مشکلات تحصیلی
تحصیل در دانشگاه سخت‌تر از مدرسه است و دانشجویان ممکن است اولین ترم تحصیلی دانشگاه را با کمترین نمرات طول دوران تحصیل خود آغاز کنند. ضمن اینکه برخی دانشجویان نیز باید با توقعات برخی استادان و شیوه نمره دهی آنها آشنا شوند.
دانشجویان باید خودشان بهترین برنامه‌ریزی برای درس خواندن و عادت‌های صحیح را بیاموزند زیرا دیگر کسی نیست که آنها را مجبور به درس خواندن، رفتن به کلاس یا به اندازه کافی خوابیدن کند. آنها باید خودشان برنامه‌ای را تعریف کنند که بهترین کارایی را برای آنها دارد. مدیریت زمان یکی از مهارت‌هایی است که می‌توان در این دوران آموخت یا آن را بهبود داد. دانشجویان ممکن است از دیدن رشته‌های تحصیلی و حوزه‌های مطالعاتی جدید هیجان زده شوند و به کلی اهداف شغلی و آینده خود را تغییر دهند.
در حالی که بسیاری از کلاس‌های درس در مدارس کوچک بودند، دانشجویان از حضور در کلاس‌های بزرگتر در دانشگاه متعجب می‌شوند. آنها جوانترین عضو دانشگاه و بی‌تجربه‌ترین فرد در رشته تحصیلی خود هستند در حالی که در سال‌های پایانی دوره متوسطه در مدرسه بدون شک بزرگترین فرد مدرسه و با تجربه‌ترین دانش‌آموز بودند و این مسئله بزرگترین تغییر برای آنها محسوب می‌شود.
شاید برخی استادان به اندازه دانشجویان، چالشی و باانگیزه نباشند. ضمن اینکه برخی استادان هم ممکن است استادان فعال و مورد علاقه اکثر دانشجویان باشند در حالیکه برخی دیگر این ویژگی را ندارند. برخی استادان هم تنها کلاس را هدایت می‌کنند و از دانشجویان می‌خواهند تا کلاس را در دست گرفته و در بحث‌ها شرکت کنند که این مسئله نیز برای دانشجویان ساکت و منزوی چالش آفرین است.
زندگی دانشجویی
در زندگی دانشجویی موارد و موضوعات بسیاری وجود دارد که دانشجویان با آنها روبرو می‌شوند. این موارد شامل تعداد واحدهایی که باید اخذ کنند، از چه کسی بپرسند یا برای فلان کار به کجا بروند، می‌شوند. بسیاری از انرژی دانشجویان صرف این می‌شود تا با محیط جدید آشنا شوند. در دانشگاه واژه‌هایی شنیده می‌شوند که بسیار تازگی دارند. شنیدن واژه‌هایی مانند رئیس دانشکده، رئیس دانشگاه و مجمع عمومی دانشجویان ممکن است برای دانشجویان تازه وارد جدید و هیجان انگیز باشند.
پوشش دانشجویان با پوشش آنها در دبیرستان متفاوت است. آنها همچنین باید از پوشیدن برخی لباس‌ها و استفاده از برخی زینت آلات و آرایش‌ها خودداری کنند. آنها وقتی برای نخستین بار به خانه خود باز می‌گردند چهره متفاوت و تغییر ظاهرشان در چشم والدین کاملا محسوس است.
روابط دانشجویی
دانشجویان با ورود به دانشگاه ممکن است از دوستان قدیمی خود جدا شوند و تنها از طریق ایمیل یا در صورت فراهم شدن امکان سفر با آنها در تماس باشند. در برخی موارد نیز به کلی راه آنها از هم جدا می‌شود. این مسئله دانشجویان را به ویژه آنهایی که از ابتدایی تا دبیرستان با دوستشان بوده‌اند غمگین یا شگفت‌زده می‌کند. دانشجویان در بدو ورود به دانشگاه با افرادی مواجه می‌شوند که پیشینه متفاوتی دارند. آنها ممکن است دارای تفاوتهای فرهنگی، مذهبی، ارزشی و اخلاقی هستند
پس شروع یک رابطه با افرادی که اینقدر تفاوت دارند می‌تواند بسیار سخت باشد. اگرچه این تفاوت‌ها به دانشجویان کمک می‌کند تا یک هویت جدید پیدا کنند. همچنین احساس پذیرفته شدن یا رد شدن از سوی فرد مقابل نیز انرژی زیادی را از دانشجویان می‌گیرد.
هم اتاقی‌ها معمولا شیوه زندگی و رفتاری متفاوتی دارند. یک هم اتاقی می‌تواند شلخته، قابل اطمینان، غیر قابل اعتماد، پر ادعا، یاری رسان و پر سر و صدا باشد که این روحیات، زندگی با او را بعضا دشوار می‌کند. برای بسیاری از دانشجویان زندگی با یک فرد جدید بسیار سخت و چالش برانگیز است. در حالی که برای برخی دیگر این کار بسیار راحت و دوستانه است. برخی دانشجویان به دلیل داشتن نقص جسمانی به شدت به حمایت و مراقبت نیازمندند. برخی دانشجویان نیز ممکن است خیلی عاطفی بوده و به حمایت نیاز داشته باشند. این مسئله انرژی زیادی را از آنها می‌گیرد.
دانشجویان باید یاد بگیرند چه زمانی بگویند دیگر نمی‌توانم از عهده این مسئله بر بیایم یا به کمک نیاز دارم. برخی دانشجویان دائما با خانه خود تماس می‌گیرند ولی برخی دیگر این عادت را ندارند. فهمیدن دانشجویان و توقعات والدین درباره نحوه تماس گرفتن با آنها نیز بسیار ضروریست. پس آنها باید بدانند چه زمانی و تا چه اندازه‌ای با خانواده خود در تماس باشند.
حرف آخر
در کل زندگی دانشجویی را می توان فرصتی دانست که در میان چالشی بزرگ قرار دارد.این فرصت را باید غنیمت دانست و زندگی را در این بازه ساخت و پرداخت تا آینده ای مطلوب و با میل را رقم بزنیم.
